مروری بر جنبش کارگری در سال گذشته، اول ماه مه امسال
و نیاز مبرم به ایجاد تشکلهای مستقل کارگری!
سال ۱۴۰۰ در تاریخ جنبش کارگری ایران یکی از پر چالش ترین سالها بود که طبقه کارگر و دیگر زحمتکشان از نظر معیشتی با آن روبرو بودند. گرانی روز افزون قیمت کالاها و مایجتاج زندگی، تورم افسار گسیخته، افزایش ناچیز درصدی حداقل دستمزدها، قدرت خرید کارگران را در آغاز سال نو امسال به شکل بیسابقه ایی کاهش داده است. طبقه سرمایه‌دار در تهاجم بیرحمانه به سطح معیشت کارگران حتا نان خالی را نیز از سفره کارگران ربوده و خانواده های کارگری و زحمتکش را به اعماق فقر و فلاکت و تنگدستی غیر قابل تصوری سوق داده است. در حالیکه بنا به تورم، افزایش دستمزد از طرف تشکلهای کارگری تا ۱۶ میلیون تومان مطرح گردید، اما حاکمیت حداقل دستمزد سال ۱۴۰۱را چهار میلیون و یکصد و هشتاد هزار تومان رقم زد. دستمزد تعیین شده امسال حتی کفاف نیازهای معیشتی یک هفته از خانواده کارگری را هم نمیدهد.
جنبش کارگری، جنبش بازنشستگان، جبش معلمان و بخش درمانی بیش از ۲۰۰۰ اعتراض و اعتصاب در سال گذشته را علیرغم تشدید فوق‌العاده فشارهای اقتصادی و معیشتی بر دوش کارگران، اخراج‌ها و بیکارسازی‌های وسیع و گسترده و بازداشت و زندان و احضار فعالان کارگری و تشدید فشارهای سیاسی و تهدیدات امنیتی، بر علیه جمهوری اسلامی انجام دادند. کارگران با مبارزات خود توانستند جلوی به تصویب رساندن تعیین مزد منطقه ایی را از طرف مجریان قوانین کار ارتجاعی جمهوری اسلامی بگیرند. اعتراضات و اعتصابات در سطح وسیعی بر علیه سیاستهای نئو لیبرالی و خصوصی سازیها از طرف بخشهای تولیدی، خدماتی، آموزشی و درمانی بطور تعطیل ناپذیری ادامه داشت، از جمله نیشکر هفت تپه، کارگران پیمانی نفت و کارگران معادن اعتراضات و اعتصابات وسیع آنها بطور متداوم ادامه داشت.
طیف وسیعی از کارگران و زحمتکشان که زنان طبقه امان بالاترین آمار را به آن اختصاص میدهند در اثر پاندومی در سال گذشته با بیکاری و ناامنی شغلی روبرو شده اند و دولت بجای حمایت مالی صدای هر اعتراضی را با سرکوب شدید پاسخ میدهد.
نمونه دیگر از مبارزات، اعتراضات کارگری و خلع ید خصوصی سازیها از نیشکر هفت‌تپه بود. کارگران نیشکر هفت تپه بدرستی برای مطالبات و خواسته هایشان بویژه در رابطه با خصوصی سازیها پافشاری کرده، و دولت را مجبور نمودند اخلاسگرانی همچون اسدبیگی و رستمی که از بانیان این خصوصی سازیها در نیشکر هفت تپه بودند در دادگاه به محاکمه کشیده شوند. شورای اسلامی کار در نیشکر هفت تپه که می خواست نمایندگی کارگران را به عهده بگیرد؛ کارگران ضمن افشا گری این یک تشکل دولتی است در دفتر شورای اسلامی را به گل گرفتند.
از دیگر حرکتها کارگری در سال گذشته اعتراضات و اعتصابات بخش معادن برعلیه خصوصی سازیها بود که ۹۵ درصد معادن ایران را در بر میگیرد. سیاستهای خصوصی سازیها در طول این سالها برای کارگران مواجه بوده با استثمار مضاعف، فقدان امنیت شغلی، افزایش قراردادهای موقت و ناامنی معیشتی بیشتر برای کارگران. طرحهای قرار دادی ضمن عدم امنیت شغلی و استثمار شدید، دستمزد کارگران در مقایسه با کارگران معادن دولتی و نیمه دولتی را تا حدود یک سوم تقلیل داده است.
در سال گذشته ما متاسفانه شاهد مرگ دو کارگر در اثر ریزش یکی از کارگاههای معدن طرزه اتفاق افتاد بودیم. در این راستا شهرهای کرمان، خراسان رضوی و آذربایجان شرقی و بوِیژه معدن مس سونگون در آذربایجان شرقی و ۶ معدن زغال سنگ کوهبنان و زرند بطور مستمر به اعتراض و اعتصاب برای کسب مطالبات خود پرداختند. از مهمترین ویژگیهای اعتراضات کارگران بخش خصوصی معادن کوهبنان و زرند در سال ۱۴۰۰حضور زنان و فرزندان کارگران در این اعتصابات و حمایت از آن بود. در فاصله دو اول ماه مه ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۱ اعتراضات کارگران پروژه ایی گاز و پتروشیمی، کارگران فولاد ملی ، کارگران معادن، کارگران کیان تایر، کارگران شهرداری ها و نیز کارگران نی بر هفت تپه بود.
در سال گذشته اعتراضات سراسری بازنشستگان در سطح وسیعی بطور مستمر بویژه در یکشنبه ها در کف خیابان ادامه داشت. مهمترین خواستها و مطالبات بازنشستگان، متناسب سازی مستمری از طریق تخصیص بودجه مناسب برای به حداقل رساندن شکاف مستمری بین بازنشستگان تامین اجتماعی و سایر صندوق‌های بیمه‌ای بود.
در سال گذشته معلمان شاغل رسمی، حق التدریس، ضمن خدمت، پیش دبستانی، غیرانتفاعی و بازنشستگان فرهنگی؛ دهها تجمع اعتراضی همزمان در شهرهای مختلف ایران برگزار کردند. شورای هماهنگی تشکلهای فرهنگیان، در ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۰ همزمان با روز معلم در ایران با انتشار بیانیه‌ای نسبت به بی‌توجهی حاکمیت به وضعیت نظام آموزشی و عدم توجه به خواسته‌های معلمان، هشدار داد.
روز چهاردهم شهریور ماه جمعی از معلمان شاغل و بازنشسته با تجمع در مقابل مجلس شورای اسلامی و سازمان برنامه و بودجه، خواستار رسیدگی سریع به مطالبات خود از جمله اجرای طرح ” رتبه‌بندی معلمان ” شدند. پس از برگزاری این تجمع، شورای هماهنگی تشکلهای فرهنگیان با انتشار بیش از ۸ فراخوان ظرف ۶ ماه از معلمان سراسر کشور خواستند به اعتراضات ادامه دهند. جنبش معلمان در سال گذشته یکی از قویترین جنبشها بود، بویژه نقش زنان معلم در صفوف جلو این مبارزات برای کسب مطالباتشان چشمگیر بود. بدنبال این اعتراضات سراسری معلمان بخصوص در ۶ ماه پایان سال ۱۴۰۰ دستاوردهایی ارزنده ایی برای معلمان را بهمراه داشت. این دستاوردها عبارتند از: افزایش تعداد تشکلهای معلمان در شهرهای مختلف کشور و برگزاری مجمع عمومی، ایجاد دهها گروه و شبکه مجازی و فعالیت بیشتر معلمان در شبکه های مجازی، اجرای لایحه رتبه بندی و قانونی نمودن پس از ده سال مبارزه که یکی از مطالبات معلمان بود، سرانجام در ۲۳ اسفند ۱۴۰۰ اجرای رتبه‌بندی معلمان از سوی رئیس دولت به آموزش و پرورش ابلاغ شد، بر اساس این طرح کلیه معلمان رسمی، پیمانی و افرادی که حکم معلمی دارند شامل این رتبه بندی خواهند شد.
از دیگر حرکتها در سال ۱۴۰۰ اعتراض پرستاران برای کسب مطالباتشان از جمله: اجرای تعرفه گذاری خدمات پرستاری، اجرای کامل قانون ارتقاء بهره وری، پرداخت فوق العاده به کادر درمان، تبدیل وضعیت کلیه نیروهای غیررسمی از جمله ۸۹ روزه و حذف کلیه اشکال بنگاه‌داری در وزارت بهداشت بود. در طول سال گذشته و به دنبال تاخیر در واکسیناسیون کووید ۱۹ در ایران و افزایش مرگ ناشی از عدم حفاظ فیزیکی برای کادرهای درمانی؛ کمپینهایی چون ” کمپین تسریع واکسیناسیون کووید ۱۹ و سلامت کادر درمانی” برگزار شد.
حکومت سرمایه داری جمهوری اسلامی بیش از چهار دهه است با اعمال سیاستهای نئولیبرالی و خصوصی سازیها زندگی کارگران و تهیدستان را به تباهی کشانده و بیکاری گسترده و فقر و فلاکت را بر میلیونها نفر تحمیل نموده است. غیر ازچند برابر زیر خط فقربودن مزد در ایران ، کارگران شاغل اکثرا و تا میزان ۹۵ درصد دارای قراردادهای موقت و سفید امضاء و یا حقوق های معوقه هستند. از بیمه بیکاری برای جمعیت عظیم و میلیونی کارگران بیکار خبری نیست. طبقه کارگر ایران با استفاده از تاکتیک های مبارزاتی از هر فرصتی از اعتراض و اعتصاب گرفته تا حضور هر روزه اش در کف خیابانها برای کسب مطالبات و خواستهای خود استفاده نموده است.
اول ماه مه سال گذشته برگزاری مراسم روز جهانی کارگر در ایران از طرف چندین تشکل مستقل کارگری و بازنشستگان در اطراف وزارت کار در خیابان آزادی فراخوان داده شد، با وجود جو پلیسی شدید، حضور سرکوبگران رژیم قدم به قدم ، کارگران در تهران و اکثریت شهرهای ایران این مراسم را برگزار نمودند. که در همان روز سی نفر در تهران و تعدادی در سنندج دستگیر شدند. هراس رژیم از برپائی این مراسم تا جائی بود که چند روز قبل از برگزاری این مراسم شروع به تهدید نمودن فعالین کارگری و خانواده هایشان نمودند، که با عکس العمل از داخل و خارج در سطح جهانی روبرو شد. رژیم بموازات این مراسمهای روز کارگر مراسمهای فرمایشی روز کارگر را از طریق مزدوران خانه کارگر بسرگردگی محجوب و حسن صادقی برگزار نمود. برگزاری اول ماه مه سال ۱۴۰۰ نشان داد که در برابر نمایشات دولتی، صف مستقل کارگران، این پتانسیل را دارد قدعلم کند و روز اول ماه مه را با هم طبقه ایهای جهانی اش برگزار نماید.
بیانیه مشترک پانزده تشکل شامل: سندیکاها و دیگر تشکلات مستقل کارگری، کانون‌های صنفی معلمان، تشکلات مستقل بازنشستگان و تشکلات مدافع حقوق زنان به مناسبت اول ماه مه روز جهانی کارگر برضرورت اتحاد و متشکل شدن جنبشهای اجتماعی در شکل شورایی مستقل تاکید نموده و بر این باورند که با استفاده از این تشکل شورایی می توان به مطالبات و خواستهای خود دست یافته و به عنوان ابزاری در امر سازماندهی اجتماعی و متشکل، جنبشی می تواند شکل بگیرد که توازن قوای طبقاتی جامعه علیه نظام سرمایه داری و به نفع جنبشها را تغییر دهد. رمز پیشروی طبقه کارگر در هر زمینه ای مستلزم ایجاد تشکلهایش است، این متشکل شدن نه تنها ضامن مقابله با سرکوبها، بیحقوقیها و دست یافتن به خواستها و مطالبات کارگری است بلکه خواهد توانست در شرایط امروزی که جامعه ایران آبستن حوادث است، و جریانات راست و واپس مانده ارتجاعی که به کمک امپریالیستها برای قدرت سیاسی خیز بر داشته اند(همانطور که این بیانه بدرستی و روشنی به آن اشاره نموده است) را کنار بزند. ما سال گذشته شاهد بودیم طبقه کارگر و متحدینش در برابر تمام سرکوبها و بیحقوقی هایی که با آن مواجه بوده اند جسارتى بمراتب بیشتر، قاطع‌تر و عزمى راسخ تر از خود نشان داده است. تنها راه رهایی از فقر و بیکاری و سرکوب ، در گرو شکل گیری آلترناتیو طبقه کارگر متشکل در برابر بربریت سرمایه داری است.
بیانیه مشترک اول ماه مه امسال (۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۱) سندیکاها و تشکلات مستقل کارگران و معلمان و بازنشستگان به مناسبت روز جهانی کارگر که اخیرا از طرف ۹ تشکل از داخل منتشر شده است. اینچنین فراخوان داده اند: ” به همین جهت در روز جهانی کارگر، که نظام حاکم همه ساله مانع برگزاری آن می‌شود، لازم است که ما کارگران شاغل و بازنشسته، معلمان، زنان، جوانان دانشجویان و … با اتحاد و همبستگی هرچه بیشتر و اتکا؟ به سازماندهی و تشکلهای مستقل خود و از این طریق گسترش مبارزات خویش، خواستهای خود را به طور صریح و روشن اعلام نموده و با توجه به این وضعیت، همه هم طبقه‌ای‌های خود و پشتیبانان جنبش کارگری را به اتحاد عمل برای گسترش و تعمیق مبارزه حول محورهای زیر که ۱۳ خواسته و مطالبه میباشد دعوت کنیم.”
تا جائیکه به اول ماه مه امسال بر میگردد این وظیفه را جلو تشکلهای کارگری می گذارد که با متشکل نمودن خود در طیفهای گسترده تر تحت مطالبات و خواستهایی که در بیانه اشان عنوان کرده اند به میدان آمده و با فشرده نمودن صفوف خود و نشان دادن رزم طبقاتی در برابر سرمایه، ایجاد تشکلهای مستقل کارگری و شورای سراسری جنبشهای اجتماعی را تسریع نموده و قدمهای موثری در این راستا برداشته شود..
اردیبهشت ۱۴۰۱/ مه ۲۰۲۲